Subscribe to download
Kozara Spomenik

[ko-fi.com]
[ko-fi.com]


Serbo-Croatian:

Memorijalni kompleks Kozara

Memorijalni kompleks Kozara, podignut je na dijelu Nacionalnog parka Kozara pod nazivom Mrakovica, općina Prijedor. Predstavlja svjedočanstvo stradanja naroda tog kraja tokom Drugog svjetskog rada od njemačkih snaga, ustaša i četnika

Sredinom aprila 1942. godine, nemačke okupacione snage su, zajedno uz pomoć ustaško-domobranskih i četničkih trupa u ukupnom broju od 40.000 vojnika, pokrenule ofanzivu čiji je cilj bio uništiti partizanske snage od 4.000 boraca na planini Kozari, koje su ugrožavale komunikacije Zagreb-Beograd, ali i prema Prijedoru i Banjoj Luci. Cilj njemačke ofanzive bilo je i civilno stanovništvo.

Oko Kozare je bio formiran neprijateljski obruč unutar kojeg se našlo 80.000 civila i 500 ranjenika. Četvrtog jula, u jurišu se probilo oko 10.000 ljudi. Ofanziva završila je sredinom jula 1942. godine. U toku Bitke na Kozari izginulo je oko 1.700 partizana, a prema sadašnjim podacima, 33.398 civila je upućeno u koncentracione logore po NDH, u kojima je većina njih stradala. Uprkos ovoj ofanzivi, Kozara je nastavila biti jedno od žarišta ustanka.

Spomenik djelo je kipara Dušana Džamonje. Izgradnja je trajala u periodu 1971-1972. godine. U izgradnju utrošeno je hiljadu tona cementa, četiri hiljade kubnih metara agregata, 200 kubnih metara oplate i 200 tona gvožđa. Podignut je dobrovoljnim prilozima 400.000 građana i 1.350 pravnih lica, te jednog broja ljudi iz dijaspore. Svečanosti otvaranja, organizovanoj 10. septembra 1972. godine, prisustvovao je Josip Broz Tito. Kompleks se sastoji od dva dijela – pristupni i centralni plato spomenika, koji su prostorno udaljeni 200 metara.

Spomenik je visok 34 metra. Sastavljen je od dvadeset vertikalnih segmenata koji čine cilindričnu cjelinu. Svaki od segmenata je profilisan dubokim izrezima koji simbolizuju smrt, odnosno ispupčenjima koji predstavljaju pobjedu i život. Horizontalno položeni blokovi, koji su postavljeni oko centralnog spomenika, simbolizuju pritisak i agresiju neprijatelja koji surovom snagom nastoji, ali ne uspeva uništiti život i pobedu koji se uzdižu ka nebesima, utelovljeni u vertikalnom spomeniku.

Pored spomenika je Memorijalni zid na kome su uklesana imena 9.921 jugoslovenskih partizana sa ovih prostora. Obnovljena je stalna muzejska postavka o Narodnooslobodilačkoj borbi. Među eksponatima je razno njemačko naoružanje, mitraljezi, šljemovi, fotografije i zapisi o dešavanjima u ratu.
----------------------------------------------------------------------------------------------

English:

Monument to the Revolution (Kozara)

Monument to the Revolution (Serbo-Croatian: Spomenik Revoluciji) is a World War II memorial sculpture by Dušan Džamonja, located at Mrakovica, one of the highest peaks of Kozara mountain, Bosnia and Herzegovina. It is dedicated to the fierce battle and 2,500 Yugoslav partisan fighters and 68,500 predominantly Serb civilians killed or deported to Ustaše concentration camps during the German-Ustaše-Hungarian Kozara Offensive from June to July 1942.

The initiative for the monument's construction began in 1969 and Dušan Džamonja won the first prize for his project. Construction of the monument was completed in 1972.

Džamonja himself described the monument as an interplay of light and darkness; this cylindrical-shaped monument is composed of twenty vertical segments, each being characterized by deep-set concrete pillars (positives) and hollows (negatives). While negatives symbolize death, positives represent victory and life. Horizontally-positioned concrete blocks symbolize enemy forces who are trying to destroy life and victory but are unsuccessful.

Other parts of the memorial complex include a museum and the memorial wall with the names of 9,921 Yugoslav partisans killed in battles on Kozara during World War II in Yugoslavia.